Nie od dziś wiadomo, że nauka – zarówno języków obcych (np. angielskiego, hiszpańskiego, francuskiego) jak i przedmiotów ścisłych (np. fizyki, matematyki) jest ważna. Pozwala nam się rozwijać i pełniej rozumieć świat, który nas otacza. Na rynku mamy dostęp do szerokiej oferty kursów i korepetycji, na których prowadzone są zajęcia w grupach. Na pewno każdy z nas był w sytuacji, kiedy nie do końca zgadzaliśmy się ze wspólną polityką panującą na sali: materiał był realizowany zbyt wolno lub – wręcz przeciwnie – dostosowany do najbieglejszych w przedmiocie, przez co my nie zdążyliśmy zapisać nawet słowa. Co zrobić wówczas? Na ratunek przychodzi nam… samokształcenie!
Termin „samokształcenie” odnosi się do samodzielnego uczenia się, podobnie jak „samochód” jest tym, który sam się (=siebie) porusza, a „samouk” – sam się (=siebie) uczy. Innymi słowy, jest to proces, który ma na celu poszerzanie wiedzy poprzez indywidualne poszukiwanie informacji i realizację – również samodzielnie – pewnej praktyki i eksperymentów.
Samokształcenie to cecha, którą posiadają ludzie i która wyraźnie się wyodrębnia zwłaszcza w trakcie gier i zabaw. Bawienie się, choć nie zawsze jesteśmy tego świadomi, za główny cel stawia sobie naukę nowych umiejętności lub poprawę tych, które już posiadamy.
Jakie są zalety samokształcenia?
1) Pobudza ciekawość i samodyscyplinę.
2) Uczy samodzielnego rozwiązywania problemów.
3) W związku z brakiem przymusu podążania za grupą można indywidualnie dostosować proces nauki do własnych potrzeb i skupić się na tym, co sprawia nam największą trudność. Tym samym unikamy powtarzania kwestii, które są dla nas oczywiste.
4) Wiele osób zauważa, że samokształcenie pozwoliło nie tylko na poprawę umiejętności, z którymi miały problem, ale również pomogło w pozytywnym kształtowaniu osobowości.
Z drugiej strony, istnieje szansa, że napotkamy problem, który będzie zbyt wymagający, ażeby rozwiązać go samemu. Wówczas jak najbardziej wskazana jest konsultacja z innymi zainteresowanymi tematem (np. na forach) lub z ekspertem. Pamiętajmy, że zawsze znajdzie się ktoś, kto mógł mieć podobną zagwozdkę i tak jak my kiedyś szukał odpowiedzi na to samo pytanie! Mimo że ta forma pomocy może wydać się bezinteresowna w rzeczywistości osoba, która rozwiązuje nasz problem, może napotkać zagadnienie zmuszające ją do refleksji i nauki nowych umiejętności. Ponadto nauczając innych, sami najlepiej się uczymy czy utrwalamy wiadomości.. Prościej: stajemy się bogatsi o nowe doświadczenia!
A teraz najważniejsze pytanie: jak?
Proponowane strategie samokształcenia są następujące:
- mapa hierarchiczna (z podtematami). Przedstawia zagadnienia z jakiegoś tekstu we właściwej im hierarchii;
- mapa (siatka) pojęciowa (lub ze słowami kluczowymi). Najczęściej używana by odzwierciedlić zawartość dowolnego tematu rozdzieloną na podtematy, które kolejno opisują słowa kluczowe;
- ramki porównawcze. Prosty sposób na graficzne wyodrębnienie różnic pomiędzy analizowanymi przez nas kwestiami;
- mapy myśli: ułożone z jak najmniejszej liczby wyrazów, najlepiej przy użyciu wyłącznie słów kluczowych lub obrazów. Początek mapy jest na środku kartki (główny pomysł/zagadnienie), a następnie ze środka wypływa deszcz pomniejszych pomysłów powiązanych z głównym zagadnieniem;
Oczywiście sposobów na przyswajanie nowych wiadomości jest wiele; my proponujemy tylko kilka. Warto docenić każdy nowy pomysł, który pozwoli nam się samodoskonalić. Pamiętajmy, że nie tylko podręcznikowe mądrości są najważniejsze – w końcu to my znamy samych siebie najlepiej i w tej dziedzinie jesteśmy ekspertami! Wykorzystajmy tę wiedzę.