Jako rodzice uwielbiamy dawać naszym dzieciom prezenty na święta. Warto jednak wiedzieć, w jaki sposób zbyt wiele mikołajowych podarunków wpływa na psychikę dziecka.
Niech pierwszy rzuci świątecznym prezentem ten, kto chociaż raz nie był winny rozpieszczania swojego dziecka. To w zupełności zrozumiałe: dajemy prezenty tym, których kochamy, ponieważ lubimy sprawiać im przyjemność i widzieć szczęście na ich twarzy. Jednak w przypadku prezentów powiedzenie “co za dużo, to niezdrowo” także się sprawdza. Psychologowie dziecięcy są w tym względzie jednogłośni.
Góra prezentów…
…może mieć negatywne konsekwencje w dorosłości.
Dzieci, które otrzymywały wyjątkowo dużo podarunków w dzieciństwie, zmieniają się pod względem emocjonalnym. Co więcej, znacząco to wpływa na ich życie nie tylko w okresie dorastania, ale także w dorosłości. Według badań przeprowadzonych na Uniwersytecie w Missouri, dzieci rozpieszczane w dzieciństwie dużą ilością prezentów, w dorosłości częściej mają zadłużenia na kartach kredytowych, lubią angażować się w hazard i niekontrolowane zakupy. To prawda, że rozpakowywanie całej sterty prezentów wywołuje wielkie wybuchy radości, ale jednocześnie działa jak narkotyk. Pozostawia w obdarowywanym uczucie ciągłego głodu nowości.
…zmniejsza poczucie własnej wartości.
Dobrze ugruntowane poczucie własnej wartości oparte jest na tożsamości danej osoby, a nie rzeczach, jakie posiada. Wielokrotnie dowiedziono, że nie ma korelacji między bogactwem, a wysokim poczuciem własnej wartości, czy nawet szczęściem. Co więcej, osoby, które w dzieciństwie posiadały mniej, ale miały bardzo dobre relacje z rodzicami, zdecydowanie lepiej przechodzą testy psychologiczne dotyczące pewności siebie i poczucia wartości. Dodatkowo takie osoby lepiej radzą sobie z napotkanymi na życiowej drodze problemami, niż osoby rozpieszczane w dzieciństwie.
…okradają dzieci z możliwości osiągania szczęścia!
Kolejne badania psychologiczne dowodzą, że dawanie jest znacznie bardziej nagradzającą czynnością, niż otrzymywanie. Dając prezenty polepszamy nasze samopoczucie – nie tylko dlatego, że poprawia nam się humor, ale także lepiej myślimy o sobie. Dawanie prezentów rozwija empatię, sprawia, że stajemy się bardziej wyczuleni na potrzeby innych. Jeśli od najmłodszych lat będziemy uczyć nasze dzieci jedynie roli obdarowanego, pozbawimy je możliwości rozwinięcia naturalnych sposobów do nawiązywania relacji i rozwoju osobistego.
…niekoniecznie pozytywnie wpływają na nasze relacje z dziećmi.
Prezenty materialne nigdy nie zastąpią prawdziwej i głębokiej relacji z dzieckiem. Co więcej, jeśli na co dzień nie mamy wystarczająco dużo czasu na to, aby rozmawiać z naszą pociechą o jej codziennych sprawach, a w święta (urodziny i inne okazje) próbujemy to “nadrobić” prezentami, osiągamy efekt odwrotny do zamierzonego. Relacje, podobnie jak poczucie własnej wartości, nie mogą być budowane na rzeczach materialnych.
Jak dawać prezenty dzieciom?
- Ustalcie limity.
Wspólnie z rodziną postanówcie, ile prezentów postanawiacie sobie podarować. Ograniczenie liczby “na osobę” sprawi, że prezenty te będą znacznie bardziej przemyślane i wyjątkowe, niż w przypadku góry prezentów. To prawda, że dziesiątki pudełek pod choinką wyglądają znacznie bardziej okazale – ale nie ilość, a jakość buduje wspomnienia. Dziecko, jeśli będzie wiedzieć, że otrzyma np. 2 prezenty będzie znacznie bardziej doceniać ich wartość – emocjonalną i materialną.
- Uważnie wybieraj prezenty.
Szukaj prezentów, które rozwijają kreatywność, indywidualne talenty i umiejętności, takie jak aparaty, farby, instrumenty muzyczne, buty do tańca, sprzęt sportowy etc. Dzieci uwielbiają rozwijać i odkrywać swoje talenty. To zwiększa ich pewność siebie i pomaga budować poczucie wartości. Uczy ich to, że nie potrzebują wielu drogich przedmiotów, aby dobrze czuć się ze sobą samym. Unikaj za to prezentów, których jedyną wartością są walory materialne i estetyczne, jak np. drogie ubrania, biżuteria, kosmetyki, gadżety elektroniczne.
- Skup się na doświadczeniach.
Po czasie najbardziej pamiętamy uczucia, emocje i chwile, jakie przeżyliśmy, a nie przedmioty, które otrzymaliśmy. Dobrze jest zatem inwestować w prezenty, które oferują doświadczanie, a nie tylko posiadanie. Oprócz wyżej wymienionych prezentów rozwijających talenty, możemy pomyśleć o grach planszowych, w które zaangażuje się cała rodzina, biletach na koncert ulubionego wykonawcy dziecka, etc.
- Ucz nie tylko odbierania.
Dzieci, które zostały przez rodziców nauczone dawania prezentów, w przyszłości znacznie łatwiej budują relacje i mają wysoki poziom empatii. W okresie świątecznym (i nie tylko!), staraj się angażować dziecko w zajęcia wolontaryjne i charytatywne. W końcu to o taki rodzaj dawania chodzi w te święta, prawda?