Klasa w pełni skupiona, zaangażowana i oczekująca nowych informacji to ideał, o którym marzy każdy nauczyciel. Ci, którzy zdecydowali się wprowadzić do swojego nauczania Whole Brain Teaching mówią, że ideał ten jest osiągalny. Na czym polega WBT i dlaczego tak szybko zdobywa popularność?
Whole Brain Teaching to metodyka nauczania pochodząca z USA. Blisko 15 lat temu grono pedagogów z Chrisem Biffle na czele postanowiło opracować koncepcję nauczania, którą można zastosować w uczeniu każdego przedmiotu i dzieci w różnym wieku: od przedszkolnego do maturalnego. Za największe wyzwanie postawiono sobie odejście od tradycyjnego modelu, w którym nauczyciel aktywnie przekazuje wiedzę, a dzieci pasywnie ją przyjmują. W zamian powstał model, w którym dzieci nie tylko aktywnie tworzą zajęcia, ale także uczą się nawzajem, co zwiększa ich zaangażowanie w zajęcia. Swoistym mottem Whole Brain Teaching jest stwierdzenie, że jeśli cały mózg jest zaangażowany w naukę, trudno go rozkojarzyć – uczeń jest skupiony na przedmiocie zajęć, klasie i nauczycielu. Nie szuka zajęć zastępczych niezwiązanych z lekcją, nie przeszkadza innym – i sobie – w zdobywaniu wiedzy. Dzięki temu nauczyciel ma znacznie większy komfort przekazywania wiedzy. Brzmi interesująco?
Magia Whole Brain Teaching – jak to działa?
Niegdyś popularne metodyki nauczania opierały się na podziale mózgu na dwie półkule, które w trakcie poszczególnych aktywności miały być nierównomiernie zaangażowane. Najnowsze badania jednoznacznie wskazują jednak, że chociaż obie półkule faktycznie znacząco się różnią pod względem przetwarzania informacji, obie biorą udział w jednakowym stopniu w każdej akcji, którą podejmujemy. Zadaniem nauczyciela zatem jest “uczenie całego mózgu” (Whole Brain Teaching), zamiast zwracanie się jedynie do jednej lub drugiej półkuli. Zaangażowanie całego mózgu jest znacznie bardziej efektywne w procesie przyswajania, zapamiętywania i odtwarzania poznanych informacji. Jak to jednak zrobić wpraktyce?
Nieprzewidywalność i rutyna – dwa składniki zabawy
Uczenie całego mózgu wymaga ustanowienia w klasie rytuałów i rutyny, w której każdy uczeń będzie się czuł bezpiecznie. Porządek, ład i zasady to niezbędne komponenty zaufanej relacji z nauczycielem. To jednak zbyt mało, aby zaangażować naszego ucznia – w tym celu musimy wprowadzić elementy nieprzewidywalności. W metodyce Whole Brain Teaching wykorzystuje się stymulowanie emocji, grywalizację i ciągłe przenoszenie aktywnego przekazywania wiedzy z nauczyciela na uczniów i odwrotnie.
Whole Brain Teaching – Wielka Siódemka
Metodyka Whole Brain Teaching bazuje na 7 komponentach, z którymi stopniowo się zapoznaje klasę. Ich wielką zaletą jest elastyczność – to, jak szybko je nauczyciel wprowadza zależy od poczucia komfortu klasy i jego samego. Nie musi też w ogóle wprowadzać ich wszystkich. Co więcej, może je kombinować z dotychczas stosowanymi przez siebie technikami nauczania. Czym zatem jest The Big Seven? W skrócie: to zbiór zasad określających formy komunikacji i współpracy wewnątrz klasy. A konkretnie:
1) Class-Yes
Pierwsza i najczęściej wprowadzana zasada. Zawsze, gdy nauczyciel mówi “klasa”, uczniowie odpowiadają “tak”, imitując tembr głosu i intonację nauczyciela. Ten powinien możliwie często i nieprzewidywalnie zmieniać swój ton, a nawet sam komunikat, np. “klasa, kla-kla, klasa!”, na co uczniowie powinni odpowiedzieć “tak, ta-ta, tak!”. Przykład w języku angielskim: “class, classity, class, class”, “yes, yessity, yes, yes”.
2) Zasady Klasy
Dopóki nauczyciel się nie upewni, że absolutnie cała klasa zna poniższe zasady, powinien je przypominać na początku każdej lekcji. Do każdej zasady dopasowany jest odpowiedni gest:
– Wykonuj szybko polecenia (gest dłonią szybko wyrzucaną do przodu)
– Podnieś rękę, gdy chcesz mówić (gest podniesienia ręki, a następnie ruszanie kciukiem ipalcami w imitacji “mówienia”)
– Podnieś rękę, gdy chcesz wyjść (gest podniesienia ręki, a następnie gest “chodzenia” palcami)
– Podejmuj dobre decyzje! (gest przyłożonego palca do skroni)
– Pamiętaj o szczęściu nauczyciela! (gest szerokiego uśmiechu złożonego z dwóch rąk, którym towarzyszy prawdziwy, szeroki uśmiech nauczyciela)
3) Teach-OK (Uczcie-OK)
Na początku zajęć nauczyciel dzieli klasę na dwie grupy tak, aby każdy uczeń miał swojego partnera obok siebie. Po zamknięciu pewnej całości informacyjnej, na hasło “Uczcie!”, klasa odpowiada “OK!” i uczniowie z jednej grupy powtarzają wszystkie zdobyte informacje drugiej grupie, używając do tego gestów, piosenek, ruchów ciała, etc.
4) Gra na punkty
Nauczyciel rysuje na jednej części tablicy tabelkę, w której będzie rysował smutne i wesołe “buźki” – w zależności od tego, czy uczniowie stosują się do poleceń, czy nie. Nagrodą w tej grze jest możliwość głośnego wyrażania entuzjazmu przez całą klasę gdy nauczyciel przyznaje wesołą “buzię”.
5) Ręce i Oczy oraz 6) Lustro
Obie te zasady odnoszą się do imitowania nauczyciela – jego gestów, sposobu mówienia i słów. Im bardziej ekspresyjne zachowanie nauczyciela, tym lepiej – to świetny sposób na wprowadzanie piosenek, rymowanek, różnych charakterystycznych ruchów ciała jak potrząsanie głową etc.
7) Zamiana!
Zamiana wiąże się z zasadą “Uczcie-OK!” i służy temu, aby jedna grupa nie była cały czas nauczycielem, a druga uczniami.
***
Jak widać, Whole Brain Teaching umożliwia naturalne wprowadzenie do zajęć elementów zabawy. Dzięki temu zwiększa się zaangażowanie uczniów. i efektywność przekazywania wiedzy. To także
zintegrowany sposób zarządzania uczniami w klasie, który redukuje stres po obu stronach – nauczyciela i uczniów.
W Edumotiv z powodzeniem stosujemy metodykę Whole Brain Teaching w nauczaniu języków obcych: angielskiego, hiszpańskiego, francuskiego i niemieckiego.
Więcej o Whole Brain Teaching na oficjalnym kanale Chrisa Biffle’a:
https://www.youtube.com/channel/UCfxyYZQ1CVpLJoHgX17zrZw