Osoby uczące się języka obcego, muszą przyswoić setki, a nawet tysiące nowych słów – ich znaczenie, wymowę jak również pisownię. Im bogatszy zasób słownictwa, tym lepsza znajomość języka, a co za tym idzie otaczającej nas rzeczywistości.. „Granice mojego języka wskazują granice mego świata” -napisał na początku wieku XX austriacki filozof Ludwig Wittgenstein.
Jak zatem bogacić swój zasób słownictwa zarówno biernego (takie, które znam, ale nie używam) oraz czynnego (takie, które znam i używam)? W jaki sposób w miarę szybko osiągnąć zadawalające rezultaty, ucząc się angielskiego, hiszpańskiego czy francuskiego? Co zrobić, aby zapamiętywane słowa pozostawały w pamięci długotrwałej i łatwo było je „odpamiętać” w sytuacjach, kiedy są nam potrzebne, czyli w różnych sytuacjach komunikacji językowej. Dotyczy to przede wszystkim podstawowych sprawności językowych takich jak słuchanie ze zrozumieniem i mówienie, kiedy musimy szybko i sprawnie skorzystać ze znajomości danego elementu leksykalnego, aby zrozumieć lub przekazać jakiś komunikat.
Oto kilka sprawdzonych wskazówek, jak uczyć się nowych słów, aby włączyć je w system słownictwa, które już znamy, aby w nim pozostały i były przez nas swobodnie używane:
- Łącz na zasadzie skojarzeń nowe słowa z czymś co znasz, co cię ciekawi, intryguje czy wzbudza emocje. Wyjaśniaj nowe słowa poprzez te, które już umiesz użyć, stosuj synonimy, antonimy, skojarzenia z językiem Np. angielskie słowo Friday to dzień tygodnia, w którym zaczyna się frajda, czyli zabawa i luz; słowo cruel skojarz z bohaterką filmu „101 dalmatyńczyków” – okrutną i nikczemną Cruellą; natomiast dosłowne tłumaczenie słowa dragonfly (ważka) czyli latający smok wykorzystuje znajomość słów dragon oraz fly i pobudza naszą wyobraźnię, co sprzyja zapamiętywaniu.
- Ucz się całych związków frazeologicznych, pełnych wyrażeń, a nawet zdań, nie zaś pojedynczych słów. Np. angielski czasownik frazalny pick up (mający nota bene więcej niż jedno znaczenie) lepiej zapamiętać w związku wyrazowym pick me up after school.
- Słuchaj kilkakrotnie brzmienia nowego słowa, następnie posłuchaj, jak brzmi ono w twojej głowie, potem powtórz je w głowie, a następnie powtarzaj je na głos. Możesz nagrać swój głos na dyktafon i porównać z oryginalnym brzmieniem. Znajomość poprawnej wymowy jest równie ważna jak znajomość jego znaczenia. Używaj słowników internetowych podających znaczenie, kontekst jak i nagraną wymowę wyrazu, dictionary.cambridge.org (język angielski) lub pl.pons.com (język francuski, hiszpański, włoski, niemiecki i inne).
- Wizualizuj słowa – rysuj to, co oznaczają (nawet jeśli uważasz, że nie potrafisz rysować, pamiętaj – proste rysunki są najlepsze), korzystaj ze słowników obrazkowych tradycyjnych oraz internetowych, np. angielsko-polski i polsko-angielski pl, jak i grafiki komputerowej do zapamiętywania nowych elementów leksykalnych. Mózg łatwiej i na dłużej przyswaja znaczenie poprzez obrazy niż same znaki słowne.
- Wykorzystaj triki mnemotechniki – grupowanie słów w np. rodziny wyrazów, mapy myśli, rymowane pary, twórz śmieszne lub straszne historyjki zawierające poznane słowa; kojarz słowa używając gestu, ruchu, mimiki czy tonu głosu.
- Eksploruj etymologię (pochodzenie) wyrazu, np. angielskie century (stulecie) lub percent (procent) pochodzi z łaciny centum, po włosku cento , liczba rzymska C czyli 100. Próbuj odgadywać znaczenie słowa w kontekście zdaniowym lub sytuacyjnym.
- Graj w rozmaite gry językowe i quizy. Baw się językiem i staraj się czerpać przyjemność z jego używania, nie przejmując się błędami.
- Zapisuj nowe słowa w zeszycie do języka obcego. Ten oldskulowy sposób nauki nowych wyrazów jest dobrą i sprawdzoną metodą. Zapisując ręcznie w notesie wspomagamy zapamiętywanie, w dodatku robienie notatek to świetny sposób na przetwarzanie informacji, jeżeli dodamy do tego różne kolory do wyróżniania pewnych elementów oraz własne rysunki, otrzymamy własne niepowtarzalne źródło wiedzy.
- Powtarzaj systematycznie nowe słowa i co ważne – częściej w krótszych odcinkach czasowych – czyli lepiej codziennie po 5-10 minut, niż raz w tygodniu godzinę lub dwie.
- Twórz krótkie wypowiedzi: monologi lub dialogi wykorzystując nowe słowa, następnie wypowiadaj je głośno. Możesz je nagrać na dyktafon sam lub z partnerem, by następnie odtworzyć i ewentualnie coś w nich ulepszyć.
Podsumowując – nauka słów wymaga systematyczności, a więc pracuj, próbuj, powtarzaj, produkuj wypowiedzi, popełniaj błędy i poprawiaj je, a wreszcie – poczuj swobodę i radość mówienia.